Ο έμπειρος τεχνικός ασφαλείας επιλέγει τα κατάλληλα Μέσα Ατομικής Προστασίας ανάλογα με τον τύπο και την φύση των κινδύνων στους χώρους εργασίας της επιχείρησης, και μάλιστα επιλέγει διαφορετικά μέσα προστασίας για κάθε μια θέση εργασίας ανάλογα με τους κινδύνους που διατρέχει ο εργαζόμενος στην θέση αυτή.
Για την σωστή επιλογή των μέσων προστασίας λοιπόν, είναι σημαντικό να έχει προηγηθεί μια μελέτη εκτίμησης επαγγελματικού κινδύνου, η οποία να εξετάζει τους κινδύνους που διατρέχουν οι εργαζόμενοι σε κάθε θέση εργασίας ξεχωριστά. Όταν είναι γνωστοί οι κίνδυνοι αυτοί, είναι ευκολότερη η επιλογή των μέσων που μειώνουν την πιθανότητα ατυχήματος.
Λαμβάνοντας υπ΄όψη τα δεδομένα από την μελέτη εκτίμησης κινδύνου, ο υπεύθυνος ασφαλείας, καλείται να επιλέξει τα κατάλληλα μέσα για την προστασία των εργαζόμενων. Κατά την επιλογή, ο υπεύθυνος θα πρέπει να απαντήσει στις ακόλουθες ερωτήσεις:
- είναι τα επιλεγμένα ΜΑΠ κατάλληλα για τους κινδύνους και τις συνθήκες που υπάρχουν στον χώρο εργασίας; (Για παράδειγμα, η προστασία προσώπου από τα γεωργικά φυτοφάρμακα δεν θα προσφέρει κατάλληλη προστασία προσώπου για κάποιον που χρησιμοποιεί τροχό για την κοπή χάλυβα ή πέτρας).
- προλαμβάνει ή ελέγχει επαρκώς τους σχετικούς κινδύνους χωρίς να αυξάνεται το συνολικό επίπεδο κινδύνου;
- μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να ταιριάζει σωστά στον χρήστη;
- είναι κατάλληλα για την κατάσταση της υγείας ή τις ανάγκες του χρήστη;
- ποιες είναι οι ανάγκες της εργασίας και οι απαιτήσεις που έχουν να κάνουν με τον εργαζόμενο ; (Για παράδειγμα, το χρονικό διάστημα που πρέπει να φορεθούν, η απαιτούμενη σωματική προσπάθεια, οι απαιτήσεις για ορατότητα και επικοινωνία).
- εάν υπάρχουν περισσότερα από ένα είδη ΜΑΠ, είναι αυτά συμβατά μεταξύ τους? (Για παράδειγμα, ένας συγκεκριμένος τύπος μάσκας προστασίας της αναπνοής μήπως δυσκολεύει την προστασία των ματιών και την χρήση γυαλιών)?
Οι τύποι των Μέσων Ατομικής Προστασίας
Διάφοροι τύποι ΜΑΠ είναι διαθέσιμοι για χρήση στο χώρο εργασίας. Η νομοθεσία και οι κανονισμοί περί υγείας και ασφάλειας παρέχουν καθοδήγηση και γενικές πληροφορίες σχετικά με τους τύπους ΜΑΠ που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία, αλλά δεν αναλύουν επαρκώς και αναλυτικά την επιλογή και χρήση ΜΑΠ που αφορά σε εξειδικευμένα και πιο σπάνια αντικείμενα εργασίας.
Λεπτομερείς πληροφορίες πρέπει να λαμβάνονται από τους προμηθευτές σε αυτά τα πιο εξειδικευμένα αντικείμενα. Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να συμμετέχουν στην επιλογή του εξοπλισμού που θα αναμένεται να φορούν και να χρησιμοποιούν και αν είναι δυνατόν θα πρέπει να προτείνονται περισσότερα από ένα μοντέλα ΜΑΠ για να επιλέξουν.
Οι διάφοροι τύποι ΜΑΠ περιλαμβάνουν:
- προστασία της κεφαλής και κρανίου.
- αναπνευστική προστασία.
- προστασία ματιών.
- προστασία ακοής.
- προστασία χεριών και βραχιόνων.
- προστασία των ποδιών και του πέλματος.
- προστασία σώματος.
- ύψος και προστασία πρόσβασης.
Προστασία της κεφαλής και κρανίου
Υπάρχουν πέντε πρωταρχικοί στόχοι προστασίας της κεφαλής:
- προστασία σε περίπτωση πτώσης του εργαζόμενου από ύψος.
- προστασία από πτώση αντικειμένων και σύγκρουση με σταθερά η κινούμενα αντικείμενα.
- θερμική προστασία προσφέροντας θερμομόνωση.
- προστασία από εμπλοκή και διάσπαση.
- προστασία από αποκόλληση / εμπλοκή ιδιαίτερα στο μηχανήματα όπου οι τραυματισμοί εξακολουθούν να είναι πολυάριθμοι. Εκτός των προστατευτικών κρανών, χρησιμοποιούνται δίχτυα και σκουφάκια για τα μαλλιά.
Όλες οι μορφές προστασίας της κεφαλής και του κρανίου πρέπει να είναι κατάλληλες, να είναι σωστά τοποθετημένες και να έχουνε ρυθμιζόμενη ζώνη κεφαλής, λαιμού, και λουράκι πηγουνιού, όπου ενδείκνυται.
Προστασία ματιών
Τα γυαλιά προστασίας για τα μάτια έχουν σκοπό να προστατεύσουν τα μάτια του χρήστη από κρούσεις, κοψίματα, πιτσιλίσματα, νέφη και σπρέι. Αν και όλα τα ΜΑΠ πρέπει να καθαρίζονται τακτικά, ο καθαρισμός είναι ιδιαίτερα σημαντικός στην περίπτωση των ΜΑΠ για την προστασία των ματιών, καθώς ένας βρώμικος φακός οδηγεί σε κακή όραση και μπορεί να συμβάλει σε ατυχήματα αντί να τα αποτρέπει. Όταν οι φακοί είναι γρατζουνισμένοι, σπασμένοι ή ραγισμένοι, τα γυαλιά θα πρέπει να αντικατασταθούν.
Οι χρήστες που πρέπει να φορούν διορθωτικούς φακούς (γυαλιά οράσεως) θα πρέπει να έχουν την απαίτηση να υπάρχει αντίστοιχη παροχή των ΜΑΠ σε αυτά, π.χ. ως προστατευτικά γυαλιά, ανάλογα με την περίπτωση, ή με συνταγή για φακούς εάν είναι απαραίτητο. Όπου μπορεί να τους ζητηθεί να φορούν προστασία των ματιών σε τακτική και παρατεταμένη βάση τα γυαλιά ασφαλείας κ.λπ. θα πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές του χρήστη και τις απαιτήσεις της συνταγής.
Προστασία ακοής
Κατά την παροχή προστασίας της ακοής, οι εργοδότες πρέπει να επιλέξουν προστατευτικά (κυρίως ωτοασπίδες) που είναι κατάλληλα για το περιβάλλον εργασίας και θα πρέπει να εξετάσουν πόσο άνετα και υγιεινά είναι. Όπως και άλλα ΜΑΠ, η προστασία της ακοής θα πρέπει να είναι συμβατή με άλλα ΜΑΠ (π.χ. κράνη, μάσκες σκόνης και προστασία των ματιών) που φορούν οι εργαζόμενοι.
Οι εργοδότες μπορεί επίσης να επιθυμούν να προσφέρουν μια σειρά προστατευτικών για να μπορούν οι εργαζόμενοι να επιλέγουν αυτά που τους ταιριάζουν. Αυτό σπανίως επιτυγχάνεται και επομένως είναι απαραίτητο να καθορίσουμε μεγάλο δείκτη προστασίας.
Κατά την επιλογή της προστασίας της ακοής, θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση για να προσδιοριστεί η απαιτούμενη εξασθένηση σε Υψηλές, Μεσαίες και Χαμηλές συχνότητες και να γίνει η αντιστοίχιση με κατάλληλα προϊόντα. Όταν χρησιμοποιούνται ωτοπώματα θα χρειαστεί κατάρτιση για να διασφαλιστεί ότι αυτά χρησιμοποιούνται σωστά. Το ίδιο και όταν χρησιμοποιούνται ακουστικά.
Σε χώρους με υψηλό θόρυβο, μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιηθούν ωτοασπίδες και ακουστικά μαζί για να περιοριστεί ο θόρυβος.
Προστασία χεριών
Οι περισσότερες εργασίες απαιτούν ένα βαθμό χειρωνακτικής δεξιοτεχνίας και κατά συνέπεια τα χέρια εκτίθενται σε ένα ευρύ φάσμα κίνδυνων. Οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν κοψίματα, εκδορές, θερμότητα, κρύο, χημική μόλυνση, δονήσεις, εγκαύματα, λοίμωξη, ερεθισμός του δέρματος και δερματίτιδα. Η προστασία των χεριών γίνεται με γάντια εργασίας.
Πριν από την επιλογή της προστασίας των χεριών και των βραχιόνων, η ιεραρχία των κινδύνων και των αντίστοιχων μέτρων θα πρέπει να καθοριστεί. Τα γάντια παρέχουν την κύρια μορφή προστασίας των χεριών σε μια σειρά βιομηχανικών κινδύνων, αλλά άλλες μορφές ΜΑΠ όπως επιμανίκια, μανσέτες καρπών ή βραχίονες μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Σε περίπτωση χειρωνακτικού χειρισμού όπου υπάρχει κίνδυνος της διάτρησης με λειαντικά, ή αιχμηρά αντικείμενα, θα πρέπει να παρέχονται ειδικά γάντια όταν οι κίνδυνοι αυτοί δεν μπορούν να εξαλειφθούν διαφορετικά. Τέτοια γάντια είναι συνήθως κατασκευασμένα από δέρμα, μέταλλα - αλυσίδα, καουτσούκ, πλεκτό Kevlar ή καμβά. Ωστόσο, γάντια δεν πρέπει κανονικά να φοριούνται όταν υπάρχει κίνδυνος να πιαστούν σε μηχανήματα.
Προστασία πέλματος και ποδιών
Ένας μεγάλος αριθμός υποδημάτων ασφαλείας είναι διαθέσιμος για προστασία από πολλούς κινδύνους όπως της σύνθλιψης, ολίσθησης, διάτρησης, θερμοκρασίας, ηλεκτρικής ενέργειας, χημικών και κοπής.
Ανάλογα με τον κίνδυνο μπορεί να υπάρχουν διάφορες επιλογές ΜΑΠ όπως μπότες και παπούτσια ασφαλείας με προστατευτικά καλύμματα των ποδιών και ανθεκτική στη διείσδυση ενδιάμεση σόλα.
Προστασία σώματος
Ο ορισμός των ΜΑΠ δεν περιλαμβάνει συνηθισμένα ρούχα εργασίας και στολές που δεν έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά προστασίας για τον χρήστη. Ωστόσο, η προστασία του σώματος μπορεί να απαιτείται για παρατεταμένες περιόδους εργασίας σε εξωτερικούς χώρους ενάντια στον καιρό και για να εξασφαλίσει υψηλή ορατότητα κατά τη διάρκεια εργασίας όπου υπάρχει μικτή κυκλοφορία οχημάτων και πεζών
Τα ΜΑΠ για το σώμα απαιτούνται όταν οι εργαζόμενοι εκτίθενται σε ακραίες θερμοκρασίες (είτε σε εξωτερικούς χώρους ή σε κλειστούς χώρους), καθώς και ψεκασμό με χημικά, πιτσιλιές από λιωμένα μέταλλα, από διαρροές πίεσης, από πιστόλια ψεκασμού, πρόσκρουση ή διείσδυση, μολυσμένη σκόνη, υπερβολική φθορά, εμπλοκή των ρούχων, τον κίνδυνο πνιγμού.
Η επιλογή ειδών για την προστασία σώματος θα πρέπει να λαλβάνει υπόψη τους ακόλουθους παράγοντες:
- τον σκοπό που εξυπηρετεί το ΜΑΠ (π.χ. φόρμα για προστασία από γρατζουνιές, σωσίβιο για προστασία επίπλευσης)
- την θερμική άνεση του εργαζόμενου (π.χ. απομάκρυνση ιδρώτα).
- το κόστος και την πρακτικότητα του καθαρισμού του ρούχου.
- επίπεδο ελέγχου υγιεινής που απαιτείται (στην βιομηχανία τροφίμων για παράδειγμα, οι απαιτήσεις ένδυσεις είναι αυστηρότερες από ότι στην οικοδομή).
- επίπεδο κινδύνου προσωπικής μόλυνσης (π.χ. ειδικές φόρμες για εργασία σε χημικά ή βιολογικά μολυσμένο περιβάλλον).
- προσωπική προτίμηση του εργαζόμενου.
- περιορισμός της κίνησης (θα πρέπει να αποφεύγεται).
- ευκολία αποθήκευσης.
- διακύμανση θερμοκρασίας και υγρασίας στο περιβάλλον εργασίας.
Αναπνευστική προστασία
Τα ΜΑΠ της κατηγορίας αυτής συμπεριλαμβάνουν εξοπλισμό που κυμαίνεται από προστατευτικές μάσκες, συσκευές αναπνοής και αναπνευστήρες με κινητήρα θετικής πίεσης μέχρι προστατευτικές κουκούλες, μάσκες πλήρους προσώπου, μάσκες ημίσεως προσώπου και μάσκες μίας χρήσης. Στην συγκεκριμένη ομάδα είναι πολύ σημαντικό να επιλέξετε τον σωστό εξοπλισμό τόσο για τον κίνδυνο όσο και για τον χρήστη και να εξασφαλιστεί ότι υπάρχει επαρκής κατάρτιση του χρήση. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η μόνη μορφή αναπνευστικής προστασίας που είναι κατάλληλη για εργασία σε περιορισμένο χώρο είναι αναπνευστική συσκευή, καθώς άλλες μορφές προστασίας δεν αποτελούν πηγή αέρα ή οξυγόνου.
Προστασία ύψους και πρόσβασης
Αυτή η σειρά προστατευτικού εξοπλισμού είναι πολύ ευρεία και περιλαμβάνει ιμάντες σώματος, συστήματα ανακοπής πτώσης, ανύψωση, διάσωση, απορροφητές ενέργειας και αναδέτες. Τα εν λόγω ΜΑΠ είναι εξειδικευμένα και απαιτούν διεξοδική κατάρτιση και εκπαίδευση και στους ελέγχους των χρηστών καθώς και στην ορθή χρήση. Ο εξοπλισμός θα απαιτεί περιοδική επιθεώρηση από αρμόδιο άτομο και τα σημεία αγκύρωσης θα απαιτούν κανονικά περιοδικά δοκιμές
Πρόστασία δέρματος, κρέμες "φραγμού"
Ορισμένα επαγγέλματα είναι επιρρεπή σε ασθένειες του δέρματος που προκαλούνται από επαφή με ουσίες όπως λάδια κοπής, χημικές ουσίες, απολυμαντικά, γυάλινες ίνες και ορισμένους κηπευτικούς παράγοντες. Το κύριο πρόβλημα είναι η δερματίτιδα, σε μια ποικιλία μορφών.
Η χρήση κρέμας φραγμού, αν και παραδοσιακή σε πολλές επαγγέλματα, δεν πρέπει να θεωρείται ΜΑΠ. Παρέχει αμελητέα προστασία και είναι απίθανο να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη της δερματίτιδας κατά την επαφή. Το όφελος της κρέμας φραγμού είναι ότι αποτρέπει την βρωμιά να ριζώσει στο δέρμα ώστε να είναι δύσκολο να αφαιρεθεί. Ένα σωστά εφαρμοσμένο πρόγραμμα υγιεινής φροντίδας του δέρματος, που περιλαμβάνει κρέμα φραγμού, μαλακτικό και ενυδάτωση μπορεί να βοηθήσει στην προστασία και την αντικατάσταση των φυσικών ελαίων του δέρματος.
Στα επόμενα κεφάλαια θα γίνει ανάλυση των κινδύνων και των ΜΑΠ ξεχωριστά για την κάθε ομάδα
